Heb jij recht op zorg vanwege een beperking of ziekte? Dan heb je in principe altijd de keuze tussen zorg in natura of via een persoonsgebonden budget (PGB). Dat is een geldbedrag waarmee je naar eigen inzicht zorg op maat kan inkopen. Die keuzevrijheid is aanwezig binnen elke zorgregeling: WMO, ZVW of WLZ. We hebben in Nederland dus niet één PGB maar een stelsel van PGB-regelingen.
Uiteraard zijn hieraan allerlei regels en verplichtingen verbonden. Geen makkelijke stof, maar we hebben de hoofdlijnen hieronder voor je op een rijtje gezet.
Basisvoorwaarden voor een PGB
Ten eerste, een PGB krijg je niet zomaar. Je hebt alleen recht op een PGB als je ook recht hebt op zorg. Hoe kom je daarachter? Je kan een aanvraag doen voor een indicatiestelling. Aan de hand van vragenlijsten en/of gesprekken worden je zorgbehoeften geklasseerd. Daar kan bijvoorbeeld uitrollen dat je recht hebt op verpleging in klasse 4 of op een bepaald type handbewogen rolstoel.
Daarnaast zul je de instantie die jou indiceert – je gemeente bijvoorbeeld – ervan moeten overtuigen dat zorg in natura voor jou niet geschikt is en een PGB echt een bewuste keuze is. Dit kan natuurlijk lastig zijn.
Zelf zorg inkopen is een hoop geregel en verplichte administratie (budgetplannen, zorgovereenkomsten, zorgbeschrijvingen). Je moet aantonen dat jij (of een vertegenwoordiger) hiertoe in staat bent. Er zijn spelregels om de kwaliteit van de administratie en van de ingekochte zorg te waarborgen. Zorg moet goed en veilig zijn.
En dan zijn er nog allerlei overgangsregels tussen diverse regelingen, specifieke uitsluitingen etc. Te veel om hierop te noemen. Kijk voor meer informatie op www.regelhulp.nl of andere websites van de overheid.
Past een PGB bij mij?
Als je de zorg, zoals jij die nodig hebt, ook in natura kan krijgen, is die vraag snel beantwoord: dit is namelijk de snelste, makkelijkste en goedkoopste manier. Je gemeente of zorgverzekeraar zal in dat geval dan ook niet snel meewerken aan een PGB-oplossing.
Wanneer dan wel een PGB-aanvraag overwegen?
- Het systeem van toegewezen zorgverleners of hulpmiddelen biedt voor jou geen goede oplossing.
- Je hebt zorg of een hulpmiddel nodig dat standaard niet beschikbaar is.
- Om (langer) zelfstandig thuis te kunnen wonen hebt je een woningaanpassing of andere niet-standaard voorzieningen nodig.
- Je hebt zorg nodig op afwijkende/ wisselende tijden of plekken.
- Je wilt zorg van vaste of door jou gekozen zorgverleners (dit kunnen ook familieleden of mantelzorgers zijn).
- Je hebt een complexe zorgbehoeften die alleen met maatwerk goed te beantwoorden zijn.
PGB biedt meer keuzevrijheid en meer maatwerk, maar heeft ook nadelen:
- Ten opzichte van zorg in natura brengt zorg via een PGB meer werk en administratie met zich mee. Je moet zelf zorgverleners zoeken, afspraken en contracten maken, de betaling regelen, verzekeringen, de boekhouding bijhouden, noem maar op. Past dat bij jou en jouw situatie?
- De onderhandelingen met een gemeente of andere indicerende instantie over je rechten op een PGB kunnen spannend en frustrerend zijn. Kan je daar tegen of vind je het de moeite waard?
Als het antwoord op deze vragen ‘ja’ is, dan kan je de stap zetten naar een aanvraag voor een PGB.
Waar vraag je een PGB aan?
Dit is afhankelijk van de wetgeving die op jouw geval van toepassing is.
Bij zorgvragen in het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) kan je terecht bij het zorgloket van je gemeente. Hieronder vallen zorg en hulpmiddelen voor volwassenen in de thuisomgeving, gericht op het (langer) zelfstandig thuis kunnen blijven wonen. Denk aan huishoudelijke hulp, dagbesteding, woningaanpassingen, vervoersvoorzieningen, extra begeleiding…
Heb je behoefte aan wijkverpleging en persoonlijke verzorging dan valt dit onder de Zorgverzekeringswet (ZVW) en is je zorgverzekeraar je aanspreekpunt.
Voor mensen die langdurig zorg (24/7) nodig hebben is er de Wet Langdurige Zorg (WLZ). Het gaat hier om intensieve persoonlijke verzorging, verpleging en begeleiding, vaak gekoppeld aan een verblijf in een zorginstelling of een specialistische woonvorm.
Aanvragen voor een PGB richt je aan het zorgkantoor, nadat het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) een indicatie heeft gegeven in welk zorgprofiel je valt. Dit zorgprofiel (voorheen Zorg Zwaarte Pakket) is bepalend voor het budget dat jou toegekend wordt.
Artikel van Sunrise Medical:
https://www.sunrisemedical.nl/blog/een-persoonsgebonden-budget-pgb-hoe-werkt-dat
